Polikistik Over
Polikistik over sendromu olduğu bilinen bir kadının gebeliği çeşitli sorunların takip ve tedavi edildiği yüksek riskli gebelik grubuna girmektedir. Bu nedenle gebe kalmadan önce polikistik over sendromu olup olmadığı tespit edilmelidir. Polikistik over sendromu varsa kişinin hangi gruba (A,B,C) girdiği belirlenmelidir. Polikistik over sendromu’nun tedavisi planlandıktan sonra çocuk isteği tedavisine başlanılmalıdır. Polikistik over sendromu tedavisi sonrasında çocuk isteği tedavisine başlanılması çocuk isteği tedavisinin de doğru bir şekilde planlanmasını ve gebelik oluştuktan sonra oluşabilecek sorunların da önceden belirlenmesini ve tedavi edilmesini sağlamaktadır.
Gebelik birbirini takip eden 3 dönemden (trimester) oluşmaktadır. 1. dönem son adet tarihinin ilk gününden 12. haftanın sonuna kadar, 2. dönem 13. haftanın başından 26. haftanın sonuna kadar, 3. dönem ise 27. haftanın başından doğuma kadar geçen süredir.
Düzenli olarak 28-30 günde bir adet kanaması olan bir kadında normal bir gebeliğin süresi son adet tarihinin ilk gününden itibaren 280 gün (40 hafta) olarak hesaplanır. Aslında gebeliğin oluştuğu yani sperm ile yumurtanın birleştiği döllenme zamanı son adet tarihinden 14 gün daha sonradır. Son adet tarihinin bilinmesi ve tespit edilmesi gebeliğin oluştuğu zamanın bilinmesinden daha kolay olduğu için gebelik süresinin ve doğum tarihinin hesaplanmasında başlangıç olarak son adet tarihinin ilk günü kullanılmaktadır.
Polikistik over sendromu olan gebe bir kadında görülme ihtimali olan sorunlar ortaya çıktığı gebelik dönemine göre sırasıyla aşağıda belirtilmiştir;
Polikistik over sendromu’nun A ve B grubuna giren kişilerde gebeliğin süresi diğer gebelerde olduğu gibi son adet tarihine göre hesaplanırsa gebelik hesaplanan zamandan daha küçük bulunmaktadır. Bunun nedeni bebeğin içinde bulunduğu gebelik kesesinin gelişme geriliği değildir. Bu kişilerde yumurta gelişimi ve yumurtlamanın gecikmeli olması nedeniyle 28-30 günde bir düzenli adet kanaması olmadığı için gebelik son adet tarihinin ilk gününden 14 gün sonra oluşmamaktadır. Bu nedenle gebelik 14. günden daha sonraki bir zamanda oluştuğu için daha küçük bulunmaktadır.
Polikistik over sendromu olan gebe bir kadında karşılaştığımız sorunlardan biri gebeliğin erken döneminde görülen düşüklerdir (Abortus). Polikistik over sendromu’nda ilk 13 hafta içinde düşük yapma ihtimali diğer gebelerden daha fazladır.
İnsülin direnci düşük yapma ihtimalini arttıran bir durumdur. Çoğunlukla fazla kilolu kişilerde görülen insülin direnci polikistik over sendromu’nda normal kilolu ve hatta zayıf kişilerde de görülebilmektedir. Bu nedenle gebelik öncesi dönemde polikistik over sendromu olan normal kilolu ve hatta zayıf kadınlarda dahi fazla kilolu veya şişman kadınlarda olduğu gibi insülin direnci araştırılmalıdır.
Bir kişide ister polikistik over sendromu olsun ister olmasın fazla kilo veya şişmanlık düşük yapma ihtimalini arttıran durumlardır. Polikistik over sendromu olan kişilerin yarısından çoğu fazla kiloya sahip ya da şişmandır. Bu kişilerde bu bakımdan da düşük yapma ihtimali artmaktadır.
Polikistik over sendromu ve insülin direnci olan fazla kilolu kadınlarda gebelik öncesi dönemde insülin direncinin tedavi edilmesi ve fazla kiloların verilmesi gebelik döneminde düşük yapma ihtimalini önemli derecede düşürmektedir. Polikistik over sendromu olan gebe bir kadında görülen diğer bir sorun genellikle gebeliğin 24. haftasından sonra ortaya çıkan şeker hastalığıdır (Gestasyonel Diabetes Mellitus).
Polikistik over sendromu olan kadınların önemli bir kısmında zaten gebelik öncesi dönemde şeker hastalığının önceki aşaması olan insülin direnci vardır. Bu nedenle polikistik over sendromu ve insülin direnci olan kadınlarda gebelik döneminde şeker hastalığı daha sık görülmektedir.Polikistik over sendromu olan gebelerde şeker hastalığı genellikle gebeliğin 24. haftasından daha önce ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle polikistik over sendromu olan gebelerde şeker hastalığı geç kalınmadan teşhiş ve tedavi edilmelidir. Teşhiş ve tedavide geç kalındığı taktirde şeker hastalığı nedeniyle kan şekeri gebelik süresince normal seviyelerde tutulamayacağı için iri bebek gelişimi, ölü doğum, bebeğin akciğerlerinin gelişmemesi gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir.
Polikistik over sendromu olan gebelerde karşılaşılan diğer bir sorun gebeliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkabilen pre-eklampsi’ dir. Pre-eklampsi genellikle 34. haftadan sonra görülmektedir. İdrarda protein atılımı, vücutta su tutulumu (ödem) ve kan basıncı yüksekliği vardır. Pre-eklampsi genelikle polikistik over sendromu ve insülin direnci olan fazla kilolu gebelerde görülmektedir. Pre-eklampsi bebeğin gelişiminde geriliğe, plasenta’ nın yani bebeğin eşinin rahim duvarından ani bir şekilde ayrılmasına bağlı olarak anne ve bebeğin hayatını tehlikeye sokabilen aşırı kanamalara, baş ağrısı, görme sorunu, kasılmalar ve bilinç kaybına neden olabilir. Gebelik döneminde kan basıncı takibinde yükseklik saptanması ve özellikle bacaklarla birlikte yüz ve el gibi vücudun diğer bölgelerinde de ödem oluşması durumunda pre-eklampsi’ den şüphelenilmelidir.
Polikistik over sendromu’nda gebelerin bir kısmının fazla kilolu veya şişman olması ve gebelik şekerine bağlı bebeğin iri olması gibi durumlar nedeniyle doğum şeklinin sezaryen olma eğilimi olmakla birlikte bu kişilerin normal doğum yapmalarında genellikle herhangi bir sakınca yoktur.
